جاهای دیدنی روستای جایین

 دهنه جایین

قلعه قدیمی روستای جایین

پل تاریخی دست ساز با سنگ وساروج (با دو دهنه در روستای جایین)

اشتغال

 

بر اساس سرشماري جمعيت در سال 1375 جمعيت 10 ساله و بيشتر در محدوده حوزه نفوذ 375 نفر (67/2 درصد)بوده كه از اين ميزان 1087نفر _29 درصد)را شاغلين تشكيل مي داده اند. بيشترين شاغلان حوزه نفوذ مربوط به روستاي شميل با 622 نفر و كمترين ان مربوط به روستاي سيروييه با 116 نفر مي باشد.

سواد

تعداد باسواد و نرخ با سوادی سال 1365-1375

ردیف	متغییر	جمعیت 6ساله و بیشتر1365	باسواد 1365	درصد 1365	حمعیت 6ساله وبیشتر 1375	باسواد 1375	درصد 1375	نسبت تغییرات
1	جایین	800	422	52.8	881	609	69.1	30.9
2	سیروییه	577	336	58.2	601	429	71.4	22.7
3	شمیل	1003	504	50.2	2248	1056	47	6.4-
4	آشکارا	558	261	46.8	903	567	62.8	34.2
5	جمع کل	2938	1523	51.8	4633	2661	57.4	10.8

ساختارهای جمعیتی حوزه نفوز

 

ساختار سنی جمعیت حوزه نفوذ روستا سال 1375

نام روستا گروه های سنی	جایین	شمیل	سیروییه	آشکارا	جمع کل
0-14	437	1337	336	578	2688
15-64	486	1307	321	488	2602
65 سال وبیشتر	78	111	57	42	288

 

ساختار جنسی جمعیت حوزه نفوذ روستا سال 1375

نام روستا	جایین	شمیل	سیروییه	آشکارا	جمع کل
تعداد مردان	468	347	1416	548	2779
تعداد زنان	533	367	1339	560	2799
نسبت جنسی	87.8	94.6	105.8	97.9	99.3

 

جمعیت درگذرزمان

جمعیت،خانوار ، بعد خانوار، نرخ رشدروستاهای حوزه نفوذ در سال 1345-1375

ردیف	روستا	خانوار	جمعیت	بعد خانوار	خانوار	جمعیت	بعد خانوار	نرخ رشد	خانوار	جمعیت	بعد خانوار	نرخ رشد	خانوار	جمعیت	بعد خانوار	نرخ رشد	نرخ رشد 45-75
		1355	1355	1355	1360	1360	1360	1360	1365	1365	1365	1365	1375	1375	1375	1375
1	جایین	212	976	4.6	161	801	5	1.9-	241	1043	4.3	2.7	225	1001	4.4	0.4-	0.08
2	شمیل	112	506	4.5	138	659	4.8	2.7	269	1337	5	7.3	573	2755	4.8	7.5	5.8
3	سیروییه	129	609	4.7	157	719	4.6	1.8	158	766	4.8	0.6	162	714	4.4	0.7-	1.6
4	آشکارا	-	-	-	89	375	4.2	-	149	791	5.3	7.7	179	1108	6.2	3.4	5.6
5	جمع کل	453	2091	4.6	545	2554	4.7	2	817	3937	4.8	4.4	1139	5578	4.9	3.5	4.2

شناسایی حوزه نفوذ

 

شناسایی منطقه وتعیین حوزه نفوذ
نقاطی را که اهالی روستای جایین جهت تامین نیازهای خود در سلسله مراتب خدماتی به ان مراجعه می نمایند شامل مرکز شهرستان و استان _حاجی اباد و بندرعباس )بوده که بیشتر جهت بهره مندی از خدمات اداری،تجاری،اموزشی و درمانی مورد توجه قرار می گیرند.جهت تعیین روستای جایین به بررسی میزان بهره مندی روستاهای اطراف از خدمات موجود در این روستا پرداخته شده است به این ترتیب که میزان مراجعات و سفر به روستا به  عنوان مرکزیتحوزه که نقش کانونی یافته است.شدت نفوذ تلقی گردیده که جهت بهره گیری از خدمات موجود روستا صورت می گیرد .بدین منظور سعی گردیده از طریق انجام محاصبه و پرسشگری از اعضای شورای اسلامی روستا،روستاههایی را که از خدمات روستایی جایین استفاده می کنندشناسایی شوندو مشخص شود برای استفاده از کدام یک از خدمات به روستای جایین مراجعه می کنند و در نهایت ان نوع خدماتی که بیشترین حوزه نفوذ را داشته به عنوان عامل اصلی برگزیده شده است.
با بررسی به عمل امده و استفاده از روشهای تعیین حوزه نفوذ مشخص گردید که سه روستای شمیل بالا ،سیروییه و دشت اشکارا در حوزه نفوذ روستای جایین قرار دارند و ساکنین این روستا ها جهت تامین مایحتاج خود از قبیل نیازهایی اموزشی ،درمانی و تجاری به این روستا مراجعه می نمایند.

تقسیمات سیاسی و اداری و شبکه های ارتباطی حوزه نفوذ
روستای جایین با حوزه نفوذخود در دهستان فارغان از توابع بخش فارغان شهرستان حاجی اباد قرار دارد.حوزه نفوذ از نظر کیفیت راههای روستایی دارای وضعیت مناسبی است و تمامی راههای منتهی به مرکز دهستان ومرکز شهرستان اسفالت است به طوریکه رفت و امد وجابجایی کالا و انسان به  سهولت انجام می گیرد.به لحاظ شبکه ارتباطی روستاهای حوزه نفوذ در مسیر شبکه ارتباطی اسفالته منشعب از جاده بین منطقه ای بندرعباس –حاجی اباد قرار دارند که این مسیر از قسمت شرق جاده منشعب می گردد..

معرفی اجمالی شهرستان حاجی آباد

-بررسی موقعیت شهرستان در استان
بر اساس اخرین تقسیمات کشوری  در سال 1384 استان هرمزگان دارای 11 شهرستان با نامهای بندر عباس،
میناب،بندرلنگه،رودان.جاسک.قشم.حاجی اباد.ابو موسی بستک.گاوبندی و خمیر،76دهستان،29بخش و2540ابادی بوده است.این شهرستان درشمال استان واقع شده است.این شهرستان از شمال به استان کرمان از شرق با شهرستان رودان و استان کرمان ،از جنوب با شهرستان بندرعباس و از غرب با استان فارس هم مرز است.
این شهرستان با وسعتی بالغ بر 10955/7کیلومتر مربع 16 درصد ارز مساحت استان را به خود اختصاص داده است.تراکم نسبی جمعیت در
این شهرستان بر اساس نفر در کیلو متر مربع 5/6 نفر است که نسبت به میانگین استانی 15/8نفر حدود 64/5درصد یا 10/2نفر کمتر است.

ویژگیهای طبیعی و جغرافیایی
تقسیمات کشوری:
براساس اخرین تقسیمات انجام شده در سال 1375 دارای 2 بخش فارغان و مرکزی با 4 دهستان تقسیم می گردد.تعداد ابادیهاوزیستگاههای دارای سکنه شهرستان 224 ابادی بوده که 88ابادی ان بالای 20 خانوار و 136 ابادی زیر 20 خانوار جمعیت دارند. در این شهرستان تعداد
150 ابادی خالی از سکنه وجود دارد

و بررسي نطفه ها ومركز محلات شناخت و تعيين محدوده محلات

مردم روستاي جايين كه هسته اوليه روستا را تشكيل مي دهند به مقتضيات زماني و مكاني رفته رفته به طرف جنوب روستا پيشروي كرده و در حد فاصل جايين و شهرك بسيجيان سكنا گزيدند

روستا داراي دو محله به نامهاي جايين و شهرك بسيجيان مي باشد كه در ذيل شرح هر يك از انها پرداخته شده است

.شهرك بسيجيان:اين محله در جنوب روستا واقع شده است و شهرك نوساز مي باشد

محله جايين :اين محله در قسمت شمال در شمال روستا قرار گرفته و ساخت و سازهاي واقع در ان به مراتب قديمي تر مي باشد.

بررسی چگونگی مالکیت اراضی

عمده مالکیت اراضی محدوده کالبدی روستا را مالکیت بخش خصوصی به عهده دارد .اراضی مسکونی ، تجاری و باغات در دست بخش خصوصی است . در مجموع 44.2 درصد اراضی در دست بخش خصوصی قرار دارد .گورستان،مساجد و برکه ها نیز جز اراضی وقفی محسوب میشوند سایر کاربری ها نیز جز مالکیت دولتی محسوب گردیده اند.

سطح مالکیت اراضی روستا

مالکیت ابنیه	مساحت متر مربع	درصد
خصوصی	467145.6	44.2
دولتی	576302.7	54.6
وقفی	12451	1.2
جمع	1055899	100

شناسایی مراکز تفرجگاهی و جاذبه های توریستی و بررسی اثرات آن بر توسعه روستا

در این منطقه ناحیه خاصی که دارای ارزش زیست محیطی باشد شناسایی نشده است. اما میتوان به فعالیت های اقتصادی اشاره کرد. که هر چند به جهت کمبود آب، این کارکرد ضعیف عمل کرده است. و قطعات بسیار وسیعی از زمین فاقد این کاربری است با این حال در همین حد نیز سیمای طبیعی و اکوسیستم اولیه تشکیل دهنده آنرا در هم ریخته است همچنین میتوان به ارتفاعات و مسیلهای موجود در منطقه و پوشش گیاهی آنها و رودشور که از شمال روستا عبور می کند یاتنگه کوه دهنه جایین وده رویین وهمچنین چاه صواب کل ترکی  اشاره کرد.

اماکن زیارتی روستاقدمگاه حضرت ابوالفضل ع قدمگاه امام رضا ع ومکانی مقدس به نام آقای سید میتوان نام برد

چنانکه گفته شد آنچه که در منطقه مورد مطالعه به عنوان ارزش های زیست محیطی یاد می شود شامل اراضی کشاورزی منطقه می باشد که در حال حاضر ایناراضی به جهت کمبود آب ضعیف عمل کرده و قطعات بسیار وسیعی از زمین فاقد کاربری است. یا اینکه با حفظ پوشش اولیه خود دست نخورده باقی مانده است. لذا توسعه جنگل های دست کاشت و طرح های جنگل کاری در تلفیق با محیط طبیعی چشم انداز آینده را بسیار امیدوار و ثمر بخش نمایان میسازد.

 

مساحت کاربری واراضی

مساحت و کاربری اراضی 

کاربری	مساحت کل	سرانه	درصد
مسکونی	423181.4	317	40
تجاری	1366	1	0.1
اراضی کشاورزی	13992.5	10.5	1.3
گورستان	8144	6.1	0.8
فرهنگی	5031.6	3.8	0.5
انتظامی	4779	3.6	0.5
بایر و خرابه	362427	271.5	34.3
خدماتی	2099	1.6	0.2
مذهبی	4307	3.2	0.4
اموزشی	21912	16.4	2
ورزشی	7189	5.4	0.7
تاسیسات	9402	7	0.9
بهداشتی-درمانی	8051	6	0.8
باغات	26506.8	19.6	2.5
مسیل	7686	5.8	0.7
معابر	149825	112.2	14.2
خط محدوده طرح	1055899	790.9	100

معابر وشبکه های ارتباطی

رفت و آمد مردم روستای جایین تنها از طریق راه زمینی آن هم با وسایل نقلیه ای که در مسیر حاجی آباد - فارغان در رفت و آمد هستند صورت میگیرد.

مساحت شبکه معابر روستا 149825 متر مربع است.که 14.2 درصد مساحت روستا را اشغال کرده است .

اراضی بایر و مخروبه:

در جای جای محدوه روستا زمین های کوچک و بزرگ و گاها محصور وجود دارد که بلا استفاده مانده و کاربری خاصی روی آن صورت نگرفته است لذا از این اراضی به نام اراضی بایر نام برده شده است .

مساحت کل این زمین ها 362427 متر مربع میباشد.این رقم 34.3 درصد از فضای کل روستا را با سرانه 271.5 متر مربع به خود اختصاص داده است.

مزارع و باغات داخل بافت:

وجود باغات در داخل و اطراف بافت جلوه زیبایی را به این روستا بخشیده است لذا به جهت همخوانی که این باغات با بافت ساخته شده روستا دارند جز، محدوده کالبدی روستا محسوب شده اند که مجموع آن ها مساحتی بالغ بر40499.3 متر مربع را به خود اختصاص داده اند. 

بررسي معماري وتركيب فضاي مسكوني

ارايش داخلي مسكن داراي نظم و معماري خاص مي باشد كه عموما در مساكن قديمي روستا واحدهاي همسايگي و مسكوني جدا از هم ساخته شده است.
عليرغم اينكه مي توان گفت از فضا به حالت بهينه استفاده شده است ولي امكان شيوع امراض مشترك دام و انسان وجود بوي نامطبوع در فصل گرما و از طرف ديگر استفاده از مصالح بي دوام در ساخت مساكن قديمي باعث بوجود امدن حرارت نامطلوب مي شود.

2 تيپ در بناهاي جديد: 1-بناهايي كه با حفظ همان نظم و ترتيب سابق داراي اصطبل و تنور و اتاق نشمين مي باشد.

2- مساكني كه براي كار مندان و افراد داراي شغلهاي خدماتي و صنعتي ساخته شده است كه در اين بناها از فضاي دام خبري نيست و بيشتر شبيه مساكن شهري مي باشد.
اين بناها از بلوك ،سيمان و گاها از اجر و اهن و مصالح بادوام ساخته شده و از كيفيت بهتري برخوردارند.

ضوابط و مقررات ساختمان

1- رعايت عقب كشي در معابر تعريض شده با تجديد و نوسازي مساكن ضروري مي باشد.
2-بخش نگه داري دام از محل زندگي انسان كاملا مجزا باشدودر حتي الامكان درهاي ورودي دام و انسان نيز جدا باشد.
3-جهت جلوگيري از خطر احتمالي از مواد ساختماني و مصالح با دوام در ساخت واحدها استفاده شود.
4-مساحت زير بنا به كل واحد كمتر از 60 درصد باشد.
5-فضاي بهداشتي (حمام و توالت)مي تواند در داخل واحد مسكوني يا محوطه حياط تعبيه شود و در طراحي و جايگزيني انها بايستي عدم الودگي را منظور داشت.

بررسي مصالح ساختماني موجود و كاربرد انها

در روستاي جايين كه يك منطقه گرم و خشك است مصالحي كه به كار رفته است را با توجه به دوام مصالح مي توان با انواع با دوام ،كم دوام بي دوام تقسيم كرد.

مصالح قديم روستا از خشت و گل و چوب براي سقفشان و پيش درخت خرما براي ديوار محوطه حياط استفاده ميكردند.

ولي هم اكنون اهالي روستا مصالح ساختماني مورد نياز خود را از حاجي اباد يا كارگاه مصالح ساختماني كه در روستا قرار دارد تامين مي كنند.

بيشترين مصالح ساختماني كه در روستا يافت مي شود بلوك، اجر،سنگ،گچ و...ميباشدالبته با وجود اين مصالح هنوز هم عدهاي از چوب استفاده مي كنند.كه اين چوبها از درختان بياباني همچون گز و كنار و درخت خرما كه به وفور در روستايافت مي شوند تهيه مي شوند.

بررسی ها

بررسي شبكه هاي ارتباطي
شيب معابر اصلي وفرعي عموما از جهت جنوب به طرف شمال مي باشد. جاده بين روستايي كه از ميان روستا در جهت شرقي –غربي عبور مي كند و پوشش اين شبكه تماما اسفالت است.

اراضي مسكوني:
مساحت كل برابر 423181/4 متر مربع است كه سهم سرانه ان317 متر مربع و تراكم خالص مسكوني 3/2 نفر در هكتار مي باشد.
مساحت مسكوني  1394/8 =4/4×317

 

شناخت و تعیین نحوه کاربری فضاهای موجود اعم از مسکونی ،اداری،خدماتی و رفاهی و محاسبه سطوح مربوطه

مطابق بررسی های عینی روستای جایین در مقیاس خود تقریبا تمامی کاربریها را دارا می باشد مساحت کل اراضی در داخل بافت برابر با 1055899متر مربع میباشد که با توجه به جمعیت فعلی ان (1335نفر)از تراکمی معادل 12/6نفر در هکتار برخوردار است در سطح کل روستا اراضی مسکونی با 423181/4متر مربع (40 درصد)بیشترین زمینها را تصاحب کرده است.
اراضی مسکونی :
مساحت کل اراضی مسکونی ابادی برابر 423181/4متر مربع براورد شده است که با ملاحظه جمعیت روستا سهم سرانه ان معادل 317 متر مربع و تراکم خالص مسکونی 3/2نفر در هکتار می باشد
اراضی تجاری و خدماتی :
زمینهای تجاری و خدماتی روستا اعم از فعال و غیر فعال 3465 متر مربع می باشد که عمدتا و شامل واحدهای و توزیع مواد غذایی و بانک می باشد سهم سرانه ان برابر 2/6 متر مربع می باشد که 0/3 درصد از زمینها را در اختیار دارد.
اموزشی
کل فضای اموزشی روستا برابر با 21912 متر مربع می باشد که 2 درصد از کل فضای روستا را به خود اختصاص داده اند با توجه به جمعیت 1335 نفری روستا سرانه اموزشی برابر با 16/4 متر مربع می باشد
اراضی بهداشتی و درمانی:
جایین دارای یک خانه بهداشت و یک مر کز بهداشتی در مانی می باشد که در حال حاضر فعال هستند مساحت کل این فضاها جمعا 8051 متر مربع است که 0/8 درصد از کل روستا را با سرانه 6 متر مربع به خود اختصاص داده است.
اراضی اداری –انتظامی
مدیریت واداره روستا از طریق شورای روستا انجام می گیرد که این مکان روبروی مرکزدرمانی جایین جنب مخابرات قراردارد بدین لحاظ کاربرد اداری در روستا وجودداردو کاربری نظامی در روستا 4779 متر مربع را به خود اختصاص داده است.

تاسیسات
یک واحد مخابراتی به اضافه ترانسهای هوایی که کار تعدیل برق را انجام می دهد همچنین لوله کشی اب اراضی تاسیساتی روستا را تشکیل داده اند مساحت کل این اراضی 9402 متر مربع می باشد
فرهنگی –مذهبی
مساجد روستا در مساحتهای کوچک و بزرگ در نقاط مختلف روستا واقع شده اند همچنین واحد های فرهنگی همچون کتابخانه نیز در روستا وجود دارد .
کل مساحت برابر با 9338/6 متر مربع به خود اختصاص داده است که سهم سرانه ان 7 مترمربع با 0/9درصد از کل فضای روستا می باشد.
ورزشی –تفریحی
جایین دارای یک زمین فوتبال در داخل بافت می باشد که جوانان و نوجوانان روستا در اوقات فراغت و بیکاری در این زمینها به بازی مشغول می شوند که سطحی معادل 7189متر مربع را به خود اختصاص داده است.

شناخت و بررسي علل پيدايش روستا

عده اي زمينهاي مزروعي را عامل پیدایش جایین معرفی می کنند که این باعث مهاجرت اهالی روستاهای اطراف به جایین شده است
به طور کلی عامل اصلی در پیدایش این روستا مانند بسیاری از روستاهای دیگر تلاش در جهت بهره برداری از خاک به منظور تولید محصولات زراعی برای تامین نیازهای اساسی خود بوده است به همین جهت با یادگیری کشاورزی و اهلی نمودن حیوانات ساکنین در نقاط مناسب ومستعد به
منظور تولید برای تامین نیازهای خود ساکن شده وهسته های اولیه روستا را به وجود اوردند.
شناخت عوامل موثر در شکل گیری روستا نظیرشریانهای اب ،تو پو گرافی زمین وعوارض و عوامل طبیعی و اجتماعی و مراحل توسعه روستا
روستای جایین در منطقه مسطح واقع شده که اطراف ان را دشت فرا گرفته که در شکل گیری بافت روستا تاثیر مستقیمی داشته است .هسته اولیه روستا در قسمت شمال ان شکل گرفته و سپس با پیش روی به طرف جنوب رو به سوی دشت گذاشته است و در این سوق دادنها از کوچکترین امکانات زمین جهت احداث ملک استفاده کرده است و در این راستا از هدر دادن شریانهای اب که در دل دشت جریان داشته جلوگیری و برای سیراب کردن نخلهای کاشته شده به دست خود استفاده کرده
است.

بررسی ویژگی های جمعیتی روستای جایین

اطلاعات جمعیتی روستا

	1345	1355	1365	1375
جمعیت	976	801	1043	1001
خانوار	212	161	241	225
بعد خانوار	4.6	5	4.3	4.4
نرخ رشد	1.9-	2.7	0.4-	0.134

ماخذ:سازمان مدیریت و برنامه ریزی

میزان سواد:

نسبت باسوادی جمعیت6ساله وبیشتر روستا سال 75-1365

شرح روستا	جمعیت 1365	جمعیت6ساله وبیشتر1365	جمعیت با سواد 1365	میزان با سوادی 1365	جمعیت 1375	جمعیت6ساله وبیشتر 1375	جمعیت با سواد 1375	میزان با سوادی 1375
جایین	1043	800	422	52.8	1001	881	609	69.1

میزان اشتغال:

وضعیت اشتغال روستا در سال 1375

روستا	خانوار	جمعیت	جمعیت 10 ساله و بیشتر	جمعیت شاغل	جمعیت بیکار	نرخ اشتغال	نرخ بیکاری	بار تکفل	شغل به ازای خانوار
جایین	325	1001	732	170	7	23.2	0.95	5.9	0.75

ساختار سنی جمعیت

از کل جمعیت 1335نفری ان در سال 1381تعداد 404نفر در گروه سنی 14-0ساله،812 نفر در گروه سنی 64-15 ساله و 119 نفر در گروه سنی 65 ساله و بیشتر قرار داشته اند.

جمعیت روستا به تفکیک گروه سنی

گروه های سنی	مرد	زن	نسبت مرد به زن	جمع
0-4 سال	39	41	95	80
5-9	67	68	98	135
10-14	91	98	93	189
15-19	101	91	111	192
20-24	81	78	104	159
25-29	69	44	157	113
30-34	59	31	190	90
35-39	45	21	214	66
40-44	46	22	209	68
45-49	36	16	225	52
50-54	21	7	300	28
55-59	11	9	122	20
60-64	13	11	118	24
65	54	65	83	119
جمع	733	602	122	1335

منبع : خانه بهداشت روستا